بررسی آثار نامتقارن قیمت گاز طبیعی بر مصرف آن در بخش خانگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد، دانشکده‌ی اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

2 گروه اقتصادی، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

3 کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهتشی

چکیده

معمولا متغیر قیمت از جمله ابزارهای مهمی است که از آن می‌توان برای مدیریت مصرف و تقاضای گاز طبیعی در بخش‌ خانگی استفاده کرد. تقارن میان قیمت و تقاضا یکی از اصول اولیه قانون تقاضاست اما واکنشهای نامتقارن قیمت و تقاضا در بلند مدت یکی از مسایلی است که عدم توجه به آن در تخمین توابع تقاضا سبب بروز اشکالاتی در نتایج تخمین می‌گردد. لذا هدف از نوشتار این مطالعه بررسی وجود یا عدم وجود اثرات نامتقارن قیمت گاز طبیعی بر میزان تقاضای آن در بخش خانگی و تخمین کشش‌های کوتاه مدت و بلندمدت درآمدی و قیمتی تقاضای گاز طبیعی در این بخش است. این مطالعه به تجزیه و تحلیل اثرات نامتقارن قیمت گاز طبیعی در قالب مدل کویک برای دوره زمانی 91-1370 پرداخته است. نتایج به دست آمده از این پژوهش گویای این مطلب است که اثرات تغییرات قیمت گاز طبیعی بر میزان مصرف آن در بخش خانگی نامتقارن ناست. در دوره مورد بررسی در این مقاله، کشش‌های قیمتی بلندمدت و کوتاه مدت تقاضای گاز طبیعی 0.87- و 0.48- و کشش‌های درآمدی کوتاه‌مدت و بلندمدت تقاضای گاز طبیعی 1.03 و 11.44 برآورد گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Survey Asymmetric Effect of Natural Gas Price on it's Consumption in Household Sector

نویسندگان [English]

  • Vida Varahrami 1
  • Rasam Moshrefi 2
  • Jaber Layegh 3
1 Department of Economics, Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University.
2 Department of Economics, faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University
3 MA in Economics, Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Usually price is one of the main factors which we use from it for control of natural gas demand in household sector. Asymmetric between demand and price is the main base of demand role but asymmetric responses of price and demand in longrun is a problem which ignorance it in estimation of demand function causes to problems. The aim of this paper is to survey asymmetric effects of natural gas price on it's demand in household sector and estimate long run and short run price and income elasticities of natural gas demand. In this paper, an asymmetric effect of natural gas price is surveyed by koyck model in 1991-2013. Results of this paper, reveal that effects of natural gas price on it's demand is not asymmetric in household sector. In this period, long run and short run price elasticities of natural gas demand are -0.87 and -0.48 short run and long run income elasticities of demand are 1.03 and 11.44.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Asymmetric Effect
  • Household Sector
  • Short run and Long run Price and Income Elasticities of Natural Gas Demand
- آذربایجانی، کریم، شریفی، علیمراد و عبدالناصر شجاعی (1386)، "تخمین تابع تقاضای گاز طبیعی در بخش صنعت کشور"؛ مجله توسعه و سرمایه، سال اول، شماره 1، ص‌ص 70-47.
- آرمن، سید عزیز و روح الله زارع (1384)، "بررسی رابطه علیت گرنجری بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران طی سال‌های 1381-1346"؛ فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره 24.
- ابریشمی، حمید، نوری، مهدی و امیر دودابی نژاد (1389)، "رابطه قیمت و بهره‌وری انرژی در ایران: بررسی تجربی هم‌انباشتگی نامتقارن"؛ فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال هجدهم، شماره 55، ص‌ص 22-5.
- اطلاعات سری زمانی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به نشانیwww.tsd.cbi.ir
- امامی میبدی، علی، محمدی، تیمور و محمد هادی سلطان العلمایی (۱۳۹۲)، "تخمین تابع تقاضای داخلی گاز طبیعی به روش فیلتر کالمن (مطالعه موردی تقاضای بخش خانگی شهر تهران)"؛ فصلنامه اقتصاد مقداری، سال هفتم، شماره ۳، ص‌ص ۴۱-۲۳.
- بابازاده، محمد، قدیمی دیزج، خلیل و وحید قربانی (۱۳۹۳)، "برآورد تابع تقاضای کوتاه مدت و بلند مدت گاز طبیعی بخش خانگی"؛ فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال هشتم، شماره ۱، ص‌ص ۱۱۳-۱۰۱.
- حاج ملاعلی‌کنی، علیرضا، عباسپور، مجید و زهرا عابدی (۱۳۹۲)، "برآورد تابع تقاضای گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری ایران: رویکرد مدلسازی غیرخطی"؛ فصلنامه اقتصاد کاربردی، سال چهارم، شماره ۱۲، ص‌ص ۷۵-۵۹.
- عسلی، مهدی (1386)، "نامتقارن بودن عکس‌العمل تقاضا برای نفت نسبت به تغییرات درآمد و قیمت نفت: مقایسه چین و کشورهای توسعه‌یافته طی سال‌های 2008-1970"؛ فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال چهارم، شماره 14.
- فلاحی، فیروز و عبدالرحیم هاشمی دیزج (1389)، "رابطه ی علیت بین GDP و مصرف انرژی در ایران با استفاده از مدل‌های مارکوف سوئیچینگ"؛ فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هفتم، شماره 26،ص‌ص 152-131.
- لطفعلی پور، محمد رضا و احمد باقری (۱۳۸۲)، "تخمین تابع تقاضای گاز طبیعی مصارف خانگی در شهر تهران"؛ فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره ۱۶، صص ۱۵۱-۱۳۳.
- لطفعلی پور، محمد رضا و احمد لطفی (۱۳۸۳)، "بررسی و برآورد عوامل موثر بر تقاضای برق خانگی در استان خراسان"؛ مجله دانش و توسعه، شماره ۱۵، ص‌ص ۶۹-۴۷.
- نوفرستی، محمد (۱۳۹۱)، ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی؛ تهران، انتشارات درسا.
- وزارت نیرو (سالهای مختلف). معاونت انرژی، دفتر برنامه‌ریزی انرژی، ترازنامه انرژی کشور در سال‌های مختلف.
- Adeyemi, O., Hunt, L.C. (2006): “Modelling OECD industrial energy demand: Asymmetric price responses and energy-saving technical change”, Surrey Energy Economics Centre, pp 1-31.
- Borenstein, S., Cameron, A.C. and Gilbert, R., (1997): “Do gasoline prices respond asymmetrically to crude oil price changes?”, Quarterly Journal of Economics, 112 , pp 305-339.
- Dargay, J.M., (1992): “Are price and income elasticities of demand constant?”, Oxford Institute for Energy Studies EE 16, Oxford.
- Dargay, J. and D. Gately (1994): “Oil demand in the industrialized countries”, The Energy Journal, Vol. 15.
- Gately, Dermot (1993): “The imperfect price reversibility of world oil demand”, The Energy Journal, 14 (4), pp 163-82.
- Gately, D., Huntington, H.G.(2002): “The asymmetric effects of changes in price and income on energy and oil demand”, Energy Journal, 23(2), pp 1-21.
- Griffin, J.M., Schulman C.T.(2005): “Price asymmetry in energy demand models: A proxy for energy-saving technical change?”, Energy Journal, 26(2), pp 1-21.
- Hauksdottir, Porkatla (2010): “The effects of changes in prices and income on car and fuel demand in Iceland”, Faculty of Mechanical Engineering, Industrial Engineering and Computer Sciences, University of Iceland.
- Jackson, W.E., (1997): “Market structure and the speed of price adjustment: Evidence of non-monotonicity”, Review of Industrial Organization, 12, pp37-57.
- Karrenbrock, J.D., (1991): “The behavior of retail gasoline prices: symmetric or not?”, Federal Reserve Bank St. Louis Review, 73, pp 19-29.
- Kwon, Yongjae, Lee, Jaimin (2014): “Asymmetric responses of highway travel demand to changes in fuel price: An explanation via fuel price uncertainty”, Transportation Research Part A 63, pp 56-66.
- Neumark, D., and S. A. Sharpe, (1992): “Market structure and the nature of price rigidity: Evidence from the market for consumer deposits”, Quarterly Journal of Economics, 107, pp 657-680.
- Peltzman S. (2000): “Prices rise faster than they fall”, Journal of Political Economy, 108 (3), pp 466-502.
- Ryan, D.L., Plourde, A., (2002): “Smaller and smaller? The price responsiveness of non-transport oil demand”, Quart. Rev. Econ. Finance, 42, pp 285–317.
- Wadud, Zia (2014): “The asymmetric effects of income and fuel price on air transport demand”, Transportation Research Part A 65, pp 92-102.
- Wolffram, R., (1971): “Positivistic measures of aggregate supply elasticities: Some new approaches - some critical notes”, Am. J. Agric. Econ. 53 (2), pp 356–359.