بررسی تاثیر مالیات بر رفتار سرمایه‌گذاری خصوصی: با تاکید بر سیاست‌های مالیاتی در برنامه پنجم توسعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

3 کارشناس دفتر پژوهش و بهبود فرآیند‌ها ی سازمان امور مالیاتی کشور

چکیده

تاکید بر سرمایه‌گذاری به عنوان موتور رشد و توسعه اقتصادی کشورها همواره از جایگاه ویژه‌ای در بین نظریه پردازان، برنامه ریزان و سیاستگذاران اقتصادی برخوردار بوده است و کشورهای توسعه یافته همواره پیشرفت خود را مرهون گسترش و انباشت فزاینده سرمایه‌های خود بوده اند. در این راستا دولت‌ها با شناخت دقیق رفتار سرمایه گذاران در خصوص هر یک از ابزارهای سیاستی و به ویژه مالیات‌ها، به فرآیند تعمیق و تشکیل سرمایه‌های جامعه و در نتیجه پیمودن مسیر بهبود، ترقی و رشد اقتصادی کمک شایان توجهی نموده اند. در این مقاله با توجه به نقش کلیدی دولت و سیاست‌های مالیاتی به بررسی عوامل تعیین‌کننده رفتار  سرمایه گذاران در محیطی متاثر از سیاست‌های مالی دولت در الگویی پویا پرداخته می‌شود تا بدین ترتیب دولت با اعمال سیاست‌های مالیاتی مقتضی با رفتار سرمایه گذاران، شرایط مناسبی برای تولید بیشتر و رشد بالاتر در طی برنامه پنجم توسعه فراهم آورد. اطلاعات مورد استفاده در تحقیق فوق دوره زمانی 1338 تا 1386 را در بر می‌گیرد و با بکارگیری مدل تصحیح خطای برداری نوع و میزان تاثیرگذاری هر یک از تعیین کننده‌های سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران برآورد شده است. نتایج حاصل از برآورد حاکی از آن است که در بلند مدت همبستگی پویای بین سرمایه‌گذاری و مالیات‌ها معکوس بوده و نیز سرمایه گذارن نسبت به سیاست‌های مالیاتی دولتی حساس می‌باشند. همچنین افزایش تولید داخلی (یا تقاضای داخلی) در کنار واردات کالاهای سرمایه‌ای تاثیر مثبت قابل توجهی بر روند تغییرات سرمایه‌گذاری دارد. در ضمن اینکه تاثیر نرخ سود بانکی و تورم بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی منفی می‌باشد. علاوه بر این اهداف مالیاتی در نظر گرفته شده در برنامه پنجم توسعه هم راستا با انباشت سرمایه بخش خصوصی نبوده و دستیابی به اهداف تعیین شده مالیاتی موجب کاهش چشمگیر در سرمایه‌گذاری خواهد شد. لذا مقتضی است که دولت در خصوص اعمال سیاست فوق تجدید نظری جدی انجام دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation on the Effect of Taxes on the Private Investors’ Behavior: With an Emphasis on Tax Policy in the Fifth Development Plan

نویسندگان [English]

  • Abbas Arabmzar 1
  • Akbar Zamanzadeh 2
  • Zahra Shayesteh 3
1 Department of Economics, Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University
2 Economic Researcher,Shahid Beheshti University
3 Tax Researcher, Research Department, Iranian National Tax Administration
چکیده [English]

Emphasizing on investment as an engine of economic growth and economic development always has a special place among theorists, planners and economic policy makers. So, developed countries owe their progress due to the increasingly expansion and accumulation of their investments. In this direction, governments by having precise knowledge about the behavior of investors on policy instruments specially taxes have been remarkable role on the process of capital deepening and formation in the way of economic recovery, progress and growth.
In this paper, according to the key role of government on capital formation, the determinants of investors’ behavior in a dynamic model are investigated. Therefore, government is able to apply appropriate tax policies to provide suitable conditions for improving production level and growth rate during the fifth development plan.
The data used in the study covers the period from 1338 to 1386 (1959 to 2007). Using a vector error correction model, the influences of each determinant on investment in the Iranian economy is estimated. The results of this estimation indicate that taxes have reverse correlation with investment in the long run dynamics, and investors are sensitive to the government's tax policies. Also, an increase in domestic production (or domestic demand) and capital goods import have significantly positive impact on private investment. In addition, the impact of interest rate and inflation on private investment are negative.
Furthermore, tax purposes intended in the Fifth Development Plan is not along the way with the private sector capital accumulation. So, achieving the taxation goals set by the government during the fifth development plan will reduce investment notably. Therefore, it is appropriate that the government seriously revise the implementation of tax policies during the fifth development plan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Private Investment
  • Tax Policies
  • Co-integration and Fifth Development Plan
حجتی، زیبا، علیرضا اقبالی، حمیدرضا حلافی و ریحانه گسکری (1384)، "پیامدهای سیاست مالی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مطالعه موردی ایران"،   پژوهشهای اقتصادی ایران شماره(22)، صفحات 133-155.
رضایی، ابراهیم(1388)، " نقش مشوق‌ها و نرخ‌های موثر مالیاتی در پویایی‌های سرمایه گذاری: رویکرد کلان اقتصادی"، فصلنامه  مالیات، شماره17صفحات 65-84.
سامتی، مرتضی، مجید صامتی و زهره شیرانی فخر (1382)، "  بررسی اثر کسری بودجه دولت بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ماشین آلات و ساختمان در اقتصاد ایران با استفاده از سیستم معادلات همزمان"، فصلنامه اقتصاد مقداری، شماره 5، صفحات 135-158. 
موسوی جهرمی،یگانه و آیت زایر (1387)، " بررسی اثر کسری بودجه دولت بر مصرف و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ایران"، پژوهشهای اقتصادی، شماره 8، صفحات1-19.
نوفرستی، محمد، (1378)، «ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی»، موسسه خدمات فرهنگی رسا – تهران.
نوفرستی، محمد و  عباس عرب‌مازار  (1374)، «شناخت ساختار الگوی اقتصادسنجی ایران.»، وزارت امور اقتصادی و دارایی، تهران.
نونژاد، مسعود،(1388) بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران، فصلنامه پژوهشها و سیاستها‌ی اقتصادی،سال هفدهم، شماره 52.

Blanchard, Oliver & Fisher, stanly. (1989), “Lectures on Macroeconomic”, MIT Press.
Bustos, A., E. Engel and A. Galetovic, 2004. “Could Higher Taxes Increase the Long Run Demand for Capital? Theory and Evidence for Chile”. Journal of Development Economics 73, 675-697.
Campbell.John.Y., & Mankiw. N.Gregory, (1989), “Consumption, Income and Interest Rate: Reinterpreting the Time Series Evidence.” NBER Macroeconomics Annual 4: 185-216
Chenery,H.B, (1952), “Overcapacity and Acceleration Principal.”, Econometica, vol. 20, PP. 1-28.
Dicky.David & Fuller.Wayan A.(1979), “Distribution of the Estimates for Autoregressive time series with a Unit Root.”Journal of American Statistics, NO 74, June, P (427-31).
Dorenbush, R. and Reynoso, A., (1989)  "Financial Factors in Economic Development", American Economic Review, Vol. 79.
Engle, R. F. and Granger, C. W. J.: 1987, Co-integration and error-correction:Representation, estimation and testing, Econometrica 55, 251—276.
Goodwin,R.M ,(1951), “The Nonlinear Accelerator and the Persistence of Business Cycles.”, Econometrica, vol. 19, PP. 1-17.
Granger, C.W.J. and Newbold, P. (1974), “Spurious Regressions in Econometrics” , Journal of Econometrics, 2, 111-120.
Hall, R., and D. Jorgenson, 1967. “Tax Policy and Investment Behavior”. American Economic Review 57, 391-414.
Hsie, Ch., and J. Parker, 2002. “Taxes and Growth in a Financially Underdeveloped Country: Evidence from the Chilean Investment Boom”, unpublished manuscript, Princeton University.
"Money  and Interest,General Theory of Employment" ,(1936),M.J.Keynes
Jorgenson, D., 1963. “Capital Theory and Investment Behavior”. American Economic Review Papers and Proceedings 53, 247-259.
Mostashari, shahriar (1978), “Analytical Survey of the Growth of the Iranian Economy, A Macroeconometric Model”, Ph.D. thesis, (North Carolina state university at Raleigh), university Microfilms international, Ann Arbor, Michigan, USA.
Phillips, P. (1986), “Understanding Spurious Regressions in Econometrics”, Journal of Econometrics, 33 , 311-340
Romer, David. (2006), Advanced Macroeconomic.”, McGraw Hill.