تخمین تقاضای بلندمدت انرژی در بخش صنایع و معادن به روش دو مرحله‌ای و شبیه‌سازی اثرات افزایش قیمت انرژی بر کنترل مصرف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

بخش صنایع و معادن یکی از بخش‌های مهم اقتصادی کشور است. در سال 1386 بیش از 23 درصد کل مصرف انرژی در کشور توسط این بخش مصرف شده و تولید در این بخش به نهادة انرژی وابسته است. به همین دلیل افزایش قیمت انرژی از یک سو به طور بالقوه می‌تواند باعث نوسانات تولیدی در این بخش شود و از سوی دیگر کاهش تقاضای انرژی در این بخش می‌تواند بخشی از اهداف سیاستگذار را از اجرای افزایش قیمت که کاهش مصرف می‌باشد، تأمین نماید. در این مقاله پس از تخمین تقاضای انرژی در بخش صنایع و معادن بر اساس روش دو مرحله‌ای در قالب یک مدل سیستمی به شبیه سازی مصرف انرژی بخش صنایع و معادن بر اثر سیاست افزایش قیمت انرژی پرداخته شده است. در این مدل سیستمی اثرات همزمان افزایش قیمت انرژی بر مصرف انرژی در بخش صنایع و معادن، بر قیمت عمومی کالاها و بر ارزش افزودة بخش صنایع و معادن شبیه‌سازی شده است. بر اساس نتایج شبیه‌سازی مشاهده می‌شود که افزایش قیمت انرژی در قالب طرح هدفمندی یارانه‌ها می‌تواند به طور نسبی باعث کاهش مصرف انرژی در بخش صنایع و معادن شود. البته افزایش قیمت حامل‌های انرژی باعث شکل‌گیری تورم و خنثی شدن بخشی از افزایش اولیة قیمت انرژی نیز می‌شود، اما اثر تورمی مستقیم اجرای طرح به حدی نیست که خنثی‌کنندة اثر کاهش تقاضا برای نهاده‌های انرژی در بخش صنایع و معادن باشد؛ اما اگر در زمان اجرای سیاست افزایش نرخ حامل‌های انرژی، چرخه‌های تورمی ثانویه‌ای از جهت افزایش نرخ ارز و رشد نقدینگی پدید آید می‌تواند دستاوردهای کاهشی در مصرف انرژی را در بلندمدت خنثی نماید و تنها نتیجة اجرای سیاست افزایش نرخ حامل‌های انرژی، افزایش تورم باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Estimating the Long-Term Demand of Energy in the Sector of Industries and Mines through the Two-Stage Estimation Approach and Simulation of the Effects of Increasing Energy Price on Consumption Control

نویسندگان [English]

  • Mohammad Naser Sherafat
  • Rasam Moshrefi
Department of Economics, Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The sector of Industries and mines is one of the important sectors of Iran's economy. This sector consumes more than 23% of total energy consumption, and its production is dependant on energy input. Therefore, the policy of increase in energy price decreases the demand of energy as an intended result. However, this policy could have some side effects. In this paper, at first, energy demand in industries and mines sector has been estimated by two stage estimation approachs, and then by estimation of  production and price function, a simulation model has been developed. In this simulation model, the effects of increasing energy price on energy consumption and value added in sector of industries and mines have been studied. More ever, the inflationary side effects of changes in energy price have been included. Based on simulation results, increase in the energy price in general could decrease energy consumption in the sector of industries and mines. It should be considered that the inflationary side effects of energy price increase could diminish energy consumption reduction. However, if the policy of increasing energy price, companied with two shocks of devaluation of national currency and liquidity increase, was realized as it was the case in Iran, the secondary inflationary cycle could wipe out the intended energy saving results of energy price policy, Hence, the steady state result of energy price policy could just be inflation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Industries and Mine Sector
  • Energy Demand
  • Two Stage Demand Estimation
  • Simulation
  • Energy Price

مراجع

آذربایجانی، کریم و همکاران (1385)، "برآورد تقاضای انرژی الکتریکی در بخش صنعت کشور (1381-1346)"، مجلة تحقیقات اقتصادی، شمارة 73، ص 166-133.
ترازنامة انرژی کشور، وزارت نیرو، سال‌های مختلف.
خیرخواهان، جعفر (1373)، بررسی تابع تقاضای انرژی در ایران، پایان نامة کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبایی.
سقائیان، سیدحسین و محمد رضا علیپو جدی (1377)، "تخمین دو مرحله‌ای تابع تقاضای مصرف انرژی در صنعت ایران بر اساس مدل لاجیت"، تحقیقات اقتصادی، شمارة 52.
قشقایی، مژگان (1381)، تخمین توابع تقاضای حامل‌های انرژی در بخش‌های مختلف اقتصادی، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی.
متقی و همکاران (1374)، " برآورد کشش‌های قیمتی، درآمدی و جایگزینی تقاضای انرژی در ایران"، طرح اجرا شده در وزارت نیرو.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1382)، "آثار و پیامدهای افزایش قیمت حامل‌های انرژی"، معاونت پژوهشی، شمارة ٦٧٢٠.
مشرفی، رسام (1389)، تدوین الگوی پویای سیستمی تولید و مصرف انرژی در اقتصاد ایران، رسالة دکتری، دانشگاه شهید بهشتی.
نوفرستی، محمد (1387)، ریشة واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی، تهران، مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
هژبرکیانی، کامبیز و علیرضا صیامی (1387)، "بررسی کشش‌های مواد مغذی در یک سیستم غذایی کامل با استفاده از اطلاعات میدانی"، پژوهشنامة اقتصادی، شمارة 29، صفحة  307-181.
Hazilla, M., and R.J. Kopp (1982), "Substitution between Energy and Other Factors of Production: US. Industrial Experiences" 1958-1974, Final Report, EPRI EA Research Project 1475-1.
Moroney, J.R., And J.M. Trapani (1981), "Alternative Models of Substitution and Technical Change", In: E.R. Berndt And B. Field (Eds.), Measuring and Modeling Natural Resource Substitution, MIT Press, Cambridge, MA.
Slade, M.E. (1984), An Econometric Model of the Domestic Copper and Aluminum Industries, Garland Publishing Co., New York.
Thompson, Henry (2006), "The Applied Theory of Energy Substitution in Production", Energy Economics, 28 410–425.
Zellner, Arnold (1962),"An Efficient Method of Estimating Seemingly Unrelated Regression Equations and Tests for Aggregation Bias", Journal of the American Statistical Association, 57: 348–368.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار