عضو هیئت علمی دانشکدة اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
بر مبنای نظریات اقتصاد صنعتی انتظار بر آن است که، در بازارهایی با شدت تمرکز بالا ، شکاف میان قیمت و هزینة نهایی بالا باشد و در صنایعی که شدت تمرکز اندک است، قیمت بهصورت حدی بهسمت هزینة نهایی میل کند. در این مقاله با بررسی 53 صنعت در کد چهار رقمیISIC، الگوی قیمت گذاری در صنایع متمرکز و غیر متمرکز ارزیابی شده است. با توجه به یافتههای این پژوهش، مهمترین صنایعی که شدیداً متمرکزند و حاشیة سود بسیار بالا دارند عبارتاند از: "تولید مواد پلاستیکی به شکل اولیه و ساخت لاستیک مصنوعی"، "تولید کود شیمیایی و ترکیبات ازت"، "تولید مالتا و ماءالشعیر "، " انتشار کتاب و بروشور و کتابهای موسیقی و سایر نشریات"، "تولید فرآوردههای نفتی تصفیه شده" و"تولید محصولات سرامیکی نسوز". در تمامی صنایع نامبرده الگوی قیمتگذاری بهصورت بوده است. همچنین از مهمترین صنایع با شدت تمرکز بالا و مارک آپ بسیار پایین در بخش صنعتی ایران میتوان به صنایعی مانند "فعالیتهای خدماتی مربوط به چاپ "، "تولید موتورهای برق و ژنراتور و ترانسفورماتور"، "پاک کردن و درجه بندی و بسته بندی پسته"، "تولید ماشین آلات کشاورزی و جنگلداری " و "تولید الیاف مصنوعی" اشاره نمود. در این صنایع، قیمت بسیار نزدیک هزینة نهایی بوده است.
Evaluate the Relationship between Market Structure and Pricing in Iranian Industries
نویسندگان [English]
Mohammad Nabi Shahiki Tash
Faculty of Economics, University of Sistan and Baluchestan
چکیده [English]
Based on the theories of industrial economics, it is expected that, in markets with extremely high concentration, the gap between price and marginal cost is high and in industries that concentration is low, the price is close to the marginal cost.
In this paper, the researcher have examines the 53 industries in the four-digit codes ISIC, and pricing patterns have been evaluated in the centralized and decentralized industries. The findings of this study denote that the industries that are highly centralized possess very highly profit margins: These industries include firms that produce and manufacture plastics in primary forms and synthetic rubber, fertilizers and Nitrogen compounds, malt liquors, publishing of books, brochures, musical books and other publications, refined petroleum products and refractory ceramic products.
کلیدواژهها [English]
pricing, Marginal Cost, Industry, concentration
مراجع
ابونوری، اسمعیل و سامانی پور(1381)، "برآورد پارامتریکی نسبت تمرکز صنایع در ایران"، فصلنامة پژوهشنامة بازرگانی، شمارة 22.
حسینی، میرعبدالله (1381) ساختار بازار جهانی خرما و بازارهای هدف خرمای صادراتی ایران، مؤسسة مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
حسینی، میرعبدالله و پرمه (1383)، "ساختار بازار جهانی فرش دستباف"، فصلنامة پژوهشنامة بازرگانی، شمارة 32.
خداداد کاشی، فرهاد) 1374(، "تحلیل ساختار و عملکرد بازار و سیاست ضدانحصاری با توجه خاص به اقتصاد ایران"، رسالة دکتری دانشکدة اقتصاد دانشگاه تهران.
خداداد کاشی، فرهاد (1379)، "انحصار، رقابت و تمرکز در بازارهای صنعتی ایران (73-1367)"، فصلنامة پژوهشنامة بازرگانی، شمارة 15.
خداداد کاشی، فرهاد(1380 )، ارزیابی قدرت و حجم فعالیتهای انحصاری در اقتصاد ایران، مؤسسة مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
خداداد کاشی، فرهاد و دهقانی(1384) ،«تبلیغات و تمرکز در بازارهای صنعتی ایران»، فصلنامة اقتصاد و مدیریت دانشگاه س-ب، شمارة 27.
خداداد کاشی، فرهاد و محمدنبی شهیکی تاش (1384)، «درجة رقابت در بازار جهانی محصولات منتخب کشاورزی»، فصلنامة اقتصاد کشاورزی، شمارة 63.
خدادادکاشی، فرهاد و محمدنبی شهیکی تاش (1386) "حوزه و وسعت قانون رقابت با توجه به ساختار اقتصادی(مطالعه موردی ایران)" ویژه نامه علمیپژوهشی حقوق و اقتصاد، شمارة پاییز و زمستان.
خداداد کاشی، فرهاد(1388)، "دیدگاههای مختلف در مورد مفهوم و نظریه رقابت و تطبیق آن با وضعیت رقابت در بخش صنعت ایران"، فصلنامة پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، سال هفدهم، شمارة 51.
عبادی، جعفر و محمدنبی شهیکی تاش (1383)، "بررسی درجة رقابت در بازارهای صنعتی ایران"، فصلنامة پژوهشنامة بازرگانی، شمارة 31.
عبادی، جعفر و محمدنبی شهیکی تاش (1383)، "بررسی تأثیر ساختار بازارهای کشاورزی در درآمد ارزی ایران"، تحقیقات اقتصادی، دانشگاه تهران، شمارة 67.
عزیزی، مریم (1383)، بررسی ساختار بازار جهانی زعفران، مؤسسة مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
گرجی و ساداتیان (1379)، "ساختار بازار یخچال خانگی در ایران"، فصلنامة پژوهشنامة بازرگانی، شمارة 16.
Appelbaum, E. (1979), "Testing Price Taking Behavior", Journal of econometrics (9): 283-94.
Hall, Robert E. (1988) "The Relationship between Price and Marginal Cost in U.S. Industry', Journal of Political Economy 96, 921-47.
Iwata, G. (1974). "Measure Ment of Conjectural Variation in Ligopoly", Econometrics 42): 947-66.
Lau, Lawrence J. (1982) "On Identifying the Degree of Competitiveness from Industry Price and Output Data", Economics Letters 10, 93-9.
Oliveira Martins, J., and Scarpetta, S., (1999), "The Levels and Cyclical Behaviour of Mark-ups Across Countries and Market Structures", OECD Economics Department Working Papers No. 213.
Panzar, John C. and Rosse, James N. (1987), "Testing for "Monopoly" Equilibrium", The Journal of Industrial Economics 35, 443-56.
Perloff, J.M. (1991), Econometric Analysis of Imperfect Competition and Implications for Trade Research.
Roeger, W., (1995), "Can Imperfect Competition Explain the Difference between Primal and Dual Productivity Measures? Estimates for US Manufacturing", Journal of Political Economy, 103, 316-30