%0 Journal Article %T اندازه‌گیری و تحلیل شاخص‌های عمومی بهره‌وری به تفکیک بخش‌های اقتصادی ایران؛ با رویکرد نوین %J اقتصاد و الگو سازی %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2476-5775 %A امینی, علیرضا %A فرهادی کیا, علیرضا %A ازوجی, علاءالدین %D 2012 %\ 08/22/2012 %V 3 %N 10 %P 190-236 %! اندازه‌گیری و تحلیل شاخص‌های عمومی بهره‌وری به تفکیک بخش‌های اقتصادی ایران؛ با رویکرد نوین %K اندازه‌گیری بهره‌وری %K بهره‌وری کل عوامل %K سرمایة انسانی %K سرمایة اجتماعی %K فناوری %R %X اندازه‌گیری بهره‌وری روش مناسبی برای ارزیابی عملکرد فعالیت‌های اقتصادی به شمار می‌آید. این مقاله، روش جدید و متناسب با نظام آماری ایران برای اندازه‌گیری شاخص‌های بهره‌وری مبتنی بر ارزش خدمات مولد سرمایه (بر اساس آمارهای حساب‌های ملی SNA93 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران) را معرفی می‌کند که امکان محاسبه شاخص‌های مذکور را با جامعیت تمام فعالیت‌های اقتصادی (به‌ویژه فعالیت‌های خدماتی) میسر می‌سازد. همچنین برای اولین بار شاخص‌های بهره‌وری جزئی و کلی عوامل تولید (شاخص‌های عمومی بهره وری) به تفکیک 17 بخش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران برای دورة 1385-1375 اندازه‌گیری و تحلیل شده است. به منظور محاسبة شاخص‌های بهره‌وری فراتر از عوامل نیروی کار و سرمایه و در نظر گرفتن برون سپاری و اثرات توزیع مجدد منابع بین فعالیت‌ها، از ارزش ستانده به عنوان خروجی در اندازه‌گیری شاخص‌های بهره‌وری استفاده شده است. در ضمن، شاخص بهره‌وری کل عوامل (TFP) با استفاده از تقریب ترنکوئیست شاخص دیویژیا محاسبه شده است. بر اساس نتایج به‌دست آمده از اندازه‌گیری شاخص‌های بهره‌وری در دورة 1385-1375، موفق‌ترین بخش در استفادة بهینه از منابع، بخش کشاورزی است که توانسته است حدود 47 درصد از رشد تولید خود را از طریق ارتقای بهره‌وری کل عوامل به‌دست آورد. در مقابل، بخش‌های استخراج نفت و گاز و پالایش، سایر معادن، تأمین آب، برق و گاز، ماهیگیری، هتلداری و اداره امور عمومی، دفاع و تأمین اجتماعی در ارتقای بهره‌وری ناموفق بوده‌اند و تمامی رشد تولید خود را از طریق استفادة بیشتر از منابع به‌دست آورده‌اند. در مجموع، نتایج این مطالعه نه تنها موجب فراهم‌ سازی مقدمات و بررسی‌های لازم برای اجرایی‌نمودن مادة 79 قانون برنامة پنجم توسعة کشور در زمینة اندازه‌گیری شاخص‌های بهره‌وری خواهدشد، بلکه باعث افزایش دقت اندازه‌گیری شاخص‌های بهره‌وری و تفکیک بیشتر آن در سطح بخش‌های اقتصادی و ارزیابی دقیق‌تر عملکرد این شاخص‌ها در ایران و مقایسه با سایر کشورهای موفق می‌گردد. در نهایت نیز برای رفع نارسایی‌های نظام آماری کشور از منظر اندازه‌گیری دقیق‌تر بهره‌وری، توصیه‌هایی ارائه شده است.  %U https://ecoj.sbu.ac.ir/article_53517_3e9e3deb92dd12a607dc37a51e817e47.pdf