بررسی اثر افزایش قیمت حامل‌های انرژی و توزیع نقدی یارانه بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

 در این مقاله، اثر افزایش قیمت حامل‌های انرژی به همراه پرداخت نقدی بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران بررسی شده است. شاخص نشان‌دهندة وضعیت توزیع درآمد ضریب جینی است. نخست با فرض عدم تأثیر افزایش قیمت حامل­های انرژی بر رشد اقتصادی، تورم و اشتغال و نیز با استفاده از دهک‌های مختلف درآمدی خانوار سال 1387، افزایش قیمت حامل­‍­های انرژی بر هر دهک محاسبه و سپس با پرداخت نقدی یارانه، ضریب جینی محاسبه شده­است. نتایج نشان داد که افزایش قیمت حامل‌های انرژی توأم با پرداخت نقدی، موجب کاهش ضریب جینی می‌شود. سپس به منظور بررسی کامل اثر افزایش قیمت حامل­های مزبور بر توزیع درآمد، با استفاده از معادلات همزمان، اثرات مستقیم و غیرمستقیم این افزایش بر رشد اقتصادی، تورم و اشتغال توأم با پرداخت نقدی بر ضریب جینی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ضریب جینی افزایش می­یابد؛ به عبارت دیگر، این‌گونه هدفمندسازی یارانه‌ها توأم با پرداخت نقدی، موجب نامتعادل­تر شدن توزیع درآمدها خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Energy Price Increases on Income Distribution in Iran's Economy

نویسندگان [English]

  • Hossein Samsami 1
  • Forough Esmaeily Sadrabadi 2
1 Department of Economics, Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University
2 MA degree in Economics Shahid Beheshti University
چکیده [English]

This article reviews the increasing energy prices with cash paid on income distribution in Iran's economy. Gini coefficient is an indicator of the income distribution. First, assuming no impact of energy price increases on economic growth, inflation and employment and using different deciles of household income for 1387 year, energy price increases on each of the deciles calculated and then, with cash subsidies, the Gini coefficient is calculated. Results show the effect of increasing energy prices with direct cash payments, the Gini coefficient is reduced.
In order to fully evaluate the effects of energy price increases on income distribution, using simultaneous equations, direct and indirect effects of these increases on economic growth, inflation and employment, together with cash payment on the Gini coefficient were examined. The results showed that the Gini coefficient increases. In other words, such subsidies with targeted cash payments, the income distribution will become more unbalanced.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Income Distribution
  • Gini coefficient
  • Energy Prices
  • the Simultaneous Equations Model
  • Simulation

مراجع

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ادارة بررسی­ها و سیاست­های اقتصادی، بانکاطلاعاتسری­های زمانی اقتصادی.
 بانویی، علی اصغر و زورار پرمه (1384)، آثار سیاست­های اقتصادی بر رفاه خانوار، مطالعۀ موردی کاهش یارانۀ حامل­های انرژی و کالاهای اساسی، مؤسسة مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
 بزرگزاده ، مهدی (1375)، حذف یارانة انرژی و آثار آن بر دهک­های هزینه در بخش خانوارهای شهری،  پایان نامه دکتری دانشگاه تهران.
 پرمه،  زورار (1373)، "بررسی یارانه انرژی و آثار افزایش قیمت حامل­های انرژی بر سطوح قیمت­ها درایران"، فصلنامةپژوهش­هایبازرگانی، شماره34.
 پیندیک، رابرت و رابینفیلد دانیل (1384)، کاربردایویوزدراقتصادسنجی، ترجمة علیرضا مرادی،سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران .
جلولی، مهدی (1388)، بررسی اثر حذف یارانه‌ها بر متغیر‌های عمده اقتصاد کلان در چارچوب یک الگوی اقتصاد‌سنجی کلان ساختاری، پایان­نامة کارشناسی ارشد دانشکدة اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی.
حسینی ، فریدون (1375)، بررسیرابطهقیمتنفتورشداقتصادیدرکشورهای oecd، پایان­نامة کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه تهران،دانشکده اقتصاد.
سالنامهآماریایران، مرکز آمار ایران، 87- 1355.
صمصامی، حسین و محسن ناظم (1390)، "تأثیر افزایش قیمت حامل­های انرژی بر صادرات صنعتی در ایران"، سیاست­گذاری اقتصادی، سال سوم، شماره پنجم، دانشگاه یزد.
گجراتی، دامور (1372)، مبانیاقتصادسنجی، مترجم حمید ابریشمی، انتشارات دانشگاه، تهران.
 قادری، فرید و جعفر رزمی و عسگر صدیقی (1384) "بررسی تأثیر پرداخت یارانه مستقیم انرژی بر شاخص­های کلان اقتصادی با نگرش سیستمی "،  نشریةدانشکدهفنی، شماره 4.
مرکز آمارایران (1364)، "مقایسة اجمالی شاخص­های نابرابری توزیع درآمد در سال­های  61 – 1347".
مرکز آمار ایران (1364)، "مقایسة توزیع درآمد در ایران و چند کشور جهان" .
مرکز آمار ایران (خرداد1364)، "چگونگی توزیع درآمد در استان­های کشور61-1356" .
   مرکزآمار ایران (اسفند1363)،" مقایسة اجمالی شاخص­های نابرابری توزیع درآمد در سال­های 1361 و 1362" .
  مرکز آمار ایران (خرداد1377) ، " اندازة شاخص­های فقر و نابرابری توزیع درآمد در طی سال­های 75- 1365".
مرکز آمارایران (1387)، توزیعدرآمددرخانوارهایشهریوروستاییکشور 86-1376، دفتر جمعیت، نیروی کار و سرشماری.
ناظم، محسن (1389)، بررسیافزایشقیمتحامل­هایانرژیوتأثیرآنبررویصادراتبخشصنعت، پایان نامة کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی تهران.
 
Blinder' Alan and Howard Esaki (1978), "Macroeconomic Activity and Income Distribution in the Postwar United States", The Review of Economics andStatistics, Vol. 60, 604-609.
Blejer, M.I. and I. Guerrero (1990), "The Impact of Macroeconomic Policies on Income Distribution: An Empirical Study of the Philippines", Review of Economics  and Statistics, Vol. 72, No. 3.
Freund, Caroline L. & Christine I. Wallich, (1995), Raising Household Energy Prices in Poland.
Alvarez, Fernando & Robert E. Lucas & Warren E. Weber (2001), "Interest Rates and Inflation",American Economic Review, American Economic Association, Vol. 91(2),
Karl, Whelan (1997). "Wage Curve vs. Phillips Curve: are there Macroeconomic Implications?," Finance and Economics Discussion Series 1997-51, Board of Governors of the Federal Reserve System (U.S.).
Maddala, G, (1992), Introduction To Econometrics, New York, Mac Milan, 2nded.
Robert S, Pindyck; (1979), "Structure Of World Energy Demand", Journal Of Energy And Development.
اقتصاد و الگو سازی
دوره 3، شماره 11-12
اسفند 1391
صفحه 64-87

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار