تاثیر سطح توسعه یافتگی بر نسبت مواجهه‌ی خانوارهای شهری با هزینه زیاد سلامت در ایران 1390-1384

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه پیام نور تهران

2 دانشجوی دکتری اقتصاد سلامت دانشگاه تربیت مدرس

3 کارشناس ارشد اقتصاد نظری دانشگاه پیام نور

چکیده

این مقاله تاثیر فرآیند توسعه­ی اقتصادی بر شیوه­­ی تأمین مالی غالب خدمات سلامت در ایران، یعنی پرداخت از جیب، در 31 استان کشور طی دوره­ی1390-1384 را مورد بررسی قرار می­دهد. این پرداخت­ها در صورتی که بیش از 40% توان پرداخت خانوارها باشد، منجر به مواجهه­ی خانوارها با هزینه­ی زیاد (کمرشکن) سلامت می­شوند. تاثیر سطح توسعه یافتگی (ارزیابی‌شده بوسیله درآمد سرانه و نابرابری درآمدی)، نرخ تورم و نرخ بیکاری، بر نسبت مورد نظر، در قالب مدل پانل دیتا بر اساس داده‌های مستخرج از منابع آماری مرکز آمار ایران، با بکارگیری نرم افزار E-views 6 بررسی شده است .ضرایب برآورد شده­ی ضریب جینی، نرخ بیکاری و نرخ تورم، نشان می­دهد که بین متغیرهای نامبرده با نسبت مواجهه­ی خانوارهای شهری با هزینه کمرشکن سلامت رابطه مستقیمی وجود دارد. در حالی که میان درآمد سرانه و  نسبت مذکور رابطه منفی وجود دارد. در عین حال کشش ضریب جینی بیشترین تاثیر را بر نسبت مذکور دارد. بنابر نتایج حاصل از مطالعه حاضر می­توان اظهار داشت که سیاست­های مربوط به اصلاح توزیع درآمد،  افزایش درآمد سرانه و نیز سیاست­هایی که موجب کاهش نرخ فلاکت جامعه (مجموع نرخ بیکاری و تورم) می­شوند، که به نوعی بهبود شرایط اقتصادی جامعه را درپی دارند، می­توانند موجب کاهش نسبت مواجهه­ی خانوارهای شهری با هزینه بالای سلامت شوند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Influence of Development on the Proportion of Urban Households Facing Catastrophic Healthcare Expenditure in Iran (1384-1390)

نویسندگان [English]

  • Yeganeh Mosavi jahromy 1
  • Mohsen Hasani 2
  • Somaye Mazousaz 3
1 Associate Professor of PAYAM NOOR University
2 Ph.D Student in Health Economics, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University
3 MA in Economics, Payame Noor University
چکیده [English]

This paper examines the influence of development on the dominant method of financing healthcare, the payments out- of- pocket, in 31 provinces during 1384-1390. If this kind of payments would be more than 40% of households’ capacity to pay, they encountered a catastrophic healthcare expenditure.
In this paper, the influence of development (assessed by per capita income and income inequality), inflation and unemployment rates on the proportion of households facing catastrophic healthcare expenditures in a panel data model using data extracted Statistical Center of Iran and software E-views 6 has examined.
Estimated coefficients of the Gini coefficient, unemployment and inflation rates show there are positive relations between them and the proportion of urban households facing the catastrophic healthcare expenditures. Whereas, there is a negative relation between per capita income and the mentioned proportion. Meanwhile, the elasticity of the Gini coefficient has the greatest influence on the mentioned proportion.
The results can be deduced that reform of income distribution, increase per capita income and the policies reduce the misery rate (sum of unemployment and inflation rates), which led to an improvement in society’s economic circumstances, can reduce the proportion of urban households facing the catastrophic healthcare expenditures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Per capita income
  • Income inequality
  • inflation rate
  • Unemployment Rate
  • Catastrophic Healthcare Expenditure

مراجع

- اشرف زاده، سید حمید رضا.، و مهرگان، نادر. (1389). اقتصاد سنجی پانل دیتا. تهران: موسسه تحقیقات تعاون دانشگاه تهران. چاپ دوم.
- آمارتیاسن. (1382). توسعه به مثابه آزادی. ترجمه دکتر وحید محمودی. تهران: دانشکده مدیریت دانشگاه تهران. (1999).
- باباخانی، محمد. (1387). "نابرابری درآمد و سلامت در ایران بین سال­های 1355-1385". فصلنامه رفاه اجتماعی. دوره 7، شماره 28.
- صباغ کرمانی، مجید. (1385). اقتصاد سلامت. تهران: انتشارات سمت.
- عاطفی، ماندانا. (1390). اندازه­گیری شاخص عدالت در مشارکت مالی و خانوارهای مواجه با هزینه­های کمرشکن در سال منتخب 88-1363. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا(س).
- فضائلی، امیرعباس. (1386). اندازه­گیری شاخص عدالت در تأمین مالی هزینه­های بهداشتی و درمانی ایران(سال‌های 1382 تا 1386). گزارش ارائه شده در جلسه معاونت هماهنگی و امور مجامع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
- گجراتی، دامودار. (1389). مبانی اقتصاد­سنجی. ترجمه حمید ابریشمی. تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران. چاپ ششم. (1978).
- ماهر، علی،. احمدی، علی محمد،. و شکری جمنانی، آناهیتا. (1385). "بررسی روشهای تأمین منابع مالی نظام سلامت در کشورهای منتخب و ارائه الگو برای ایران". فصلنامه تأمین اجتماعی. پاییز و زمستان 8 (پیاپی26و 27): 114-85.
- مرکز آمار ایران (1384 تا 1390). آمار خام بودجه خانوار.
- موسوی جهرمی، یگانه. (1392). توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور. ویراست سوم.
- می‌یر، جرالد. (1375). از اقتصاد کلاسیک تا اقتصاد توسعه. ترجمه غلامرضا آزاد ارمکی. تهران: نشر میترا.
- واعظی، ویدا. و زارع، حسین. (1390). "رابطه توزیع درآمد (شاخص منتخب ضریب جینی) و اقتصاد سلامت (شاخص منتخب مرگ و میر و علل مرگ) در ایران". فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی. پاییز 11 (پیاپی 42 ): 314-281.
-Abolhallaje, M., Hasani, SA.,Bastani, P., Ramezanian, M., & Kazemian, M. (2013). “Determinants of catastrophic health expenditure in Iran”. Iranian Journal of Public Health, Vol. 42: 155-160.
- Brinda, E., Andrés, A., & Enemark, U. (2014). Correlates of out-of-pocket and catastrophic health expenditures in Tanzania: results from a national household survey. International Health & Human Rights.
- Esmaeili, A., Mansouri, S., & Moshavash, M. (2011). “Income inequality and population health in Islamic countries”. Public Health Journal, 125 (9): 577-584
- Kawachi, I. (2000). Income Inequality and Health, in: L. Brakeman, & I. Kawachi.  Social Epimedemiology. Oxford University Press.
- Murray, CJL., Xu, Ke., & Evans, David,. (2003). “Assessing the distribution of household financial contribution to the health system: concepts and empirical application”. In: Murray CJL., Evans D.B. Health System Performance Assessment (Debates, Methods and Empiricism). World Health Organization.
- Nerlove, M., An Essay on the History of Panel Data Econometrics, (2000), Department of Agricultural and Resource Economics.
- Torre R., Myrskyla M. (2013). Income inequality and population health: An analysis of panel data for 21 developed countries 1975–2000. Population Studies.
- WHO Fairness of financial contribution methodology (2004). Geneva: WHO.
- WHO. The World health report 2012: World Health Statistic. Geneva: World health organization.
- Yardim S., Ciligiroglau N., & Yardim N. (2010). “Catastrophic Health Expenditure and Impoverishment in Turkey”. Health Policy Journal, 94: 26-33.
اقتصاد و الگو سازی
دوره 5، شماره 19-20
اسفند 1393
صفحه 59-77

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار