تأثیر افزایش قیمت کالاها بر رفاه اجتماعی خانوار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

بررسی رفاه خانوارها یکی از مهم­ترین تحقیقات اقتصادی در هر جامعه­ای است، زیرا با چنین دانشی می­توان به تدوین سیاست­های مناسب برای بهبود وضعیت رفاهی مردم پرداخن. این مقاله تلاش می­کند تا بر اساس داده­های پیمایشی بودجه خانوار (مرکز آمار ایران) تأثیر افزایش قیمت­ها بر رفاه خانوار را در سه طبقه درآمدی و در چهار مقطع زمانی 1375، 1380، 1385 و 1390، ارزیابی نماید. از سیستم تقاضای (هزینه) خطی برای بدست آوردن پارامترهای الگو استفاده می­شود. یافته­ها حاکی از آن است که گرچه افزایش قیمت­ها، به کاهش رفاه خانوارها در هر سه سطح درآمدی (کم، متوسط، زیاد) می­انجامد،  اما روند کاهش رفاه برای سطوح مختلف درآمدی متفاوت است، که ضرورت تدوین سیاست­های متفاوت را نشان می­دهد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Price Changes on Household Welfare

نویسندگان [English]

  • mohammadali cafaie 1
  • Aida Mehdizadeh Dehkordi 2
1 Assistant Professor, Faculty of Economic Sciences, Shahid Beheshti University
2 M.A in Economics, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The study of household Welfare is one the most important economic research in each country. With such knowledge, proper policies for improving people’s welfare condition could be set. This paper attempts to evaluate the impact of price rises on household Welfare for three income groups (low, average and high) in four cross-sections of 1375, 1380, 1385 and 1390, based on Household Budget Survey data. A Linear expenditure System (LES) was used for estimating parameters of the model. Our findings show that although rising prices would lower household welfare for all three income groups, but their declining trends are very different, indicating the necessity of policy differentiation. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Price level
  • household welfare
  • compensating variation
  • rural and urban areas
  • linear expenditure system
بزرگی­­منش، محبوبه؛ (1391)؛ "تأثیر‌گذاری تورم بخش مسکن و خوراک بر طبقات اجتماعی شهری ایران"، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی.
داودی، پرویز و علی اصغر سالم؛ (1385)؛ "اثر تغییر قیمت بنزین بر رفاه خانوارها در دهک‌های مختلف درآمدی"، پژوهشنامه اقتصادی، ص. 15- 48.
خسروی نژاد، علی اکبر؛ (1381)،"ارزیابی تغییرات رفاهی مصرف کنندگان ایرانی با استفاده از شاخص‌های هزینه زندگی"، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
خسروی نژاد، علی اکبر؛ (1384)؛" اندازه‌گیری اثرات ناشی از کاهش یا حذف یارانه ( در گروه‌های خوراکی) بر روی خانوارهای شهری ایران در چارچوب شاخص‌های هزینه زندگی و سیستم معادلات تقاضا"، رساله دکترای رشته علوم اقتصادی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی.
قاسمی­نسب، سمیرا؛ (1391)؛ "نابرابری تورمی و اثرات آن بر توزیع درآمد گروه­های شغلی در ایران طی دوره 1388-1375"، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی.
کفایی، محمدعلی و مریم مرادبیگی؛ (1389)؛ "نابرابری تورمی در ایران به تفکیک استانی "، مجله اقتصاد دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، تابستان 1389، شماره 2.
گوردزی، حسین؛ (1384)؛ "برآورد تابع تقاضای لوازم خانگی بادوام در دهک­های مختلف درآمدی"، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی.
سایت اینترنتی بانک مرکزی ج.ا.ا   www.cbi.ir
سایت مرکز آمار    www.sci.org.ir 
سپه­وند، مهرداد؛ (1375)؛ " بررسی و پیش­بینی رفتار مصرفی خانوارهای شهری ایران"، مجله روند، سال هفتم، شماره 22.
سوری، داوود و پویان مشایخ آهنگری؛ (1377)؛ "برآورد سیستم تقاضا با توجه به نقش مشخصه‌های اجتماعی خانوارها"، فصلنامه پژوهش­های بازرگانی، شماره 6.
معنوی، مهران؛ (1378)؛ "تحلیل و بررسی فقر (مطلق و ذهنی) در استان کردستان"، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی.
نجیبی، اسحاق؛ (1383)؛ "بررسی اثر تغییر قیمت بنزین بر روی رفاه خانوارها در ایران"، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی.
هاشمی، ابوالقاسم و علی­اکبر خسروی­نژاد؛ (1374)؛ " سیستم مخارج خطی: الگوی تقاضای خانوارهای شهری در ایران"، مجله اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، شماره 4.

Atkinson, A. B. (1970), “On the Measurement of Inequality”, Journal of Economic Theory, Vol. 2, pp. 244-263.
Cepparulo, A., F. Gastaldi, P. Liberati and E. Pisano, (2012), “Relative Price Changes and Households’ Welfare in Italy”, Review of Income and Wealth, Vol. 58, No. 4, pp. 675-714
Chipman, John and J. Moore, (1976), “The Scope of Consumer’s Surplus Arguments, in Evaluation, Welfare and Time in Economics”, Essays in Honor of Nicholas Georgscu-Roegen A.M. Tang et. Al., eds. Lexinton: Health- Lexington Books, pp.69-123.
Creel, M. (1997), “Welfare Estimate Using The Form Fourier: Simulation Evidence for The Recreation Demand Case”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 79, No. 1, pp. 88-94.
Gohin, A. (2005), “Decomposing Welfare Effects of CGE Model: an Exact, Superlative, Path Independent, Second Order Approximation”, 8th Conference on Global Economic Analysis
Haffman, S and S. Johnson (2000); “Empirical Test of State of Impacts of Rationing: The Case of Poland in Transition”, Iowa State University, WP. 
Harberger, A. (1971), “Three Basic Postulates for Applied Welfare Economics”, Journal of Economic Literature, Vol. 9, No.3, pp. 785-97.
Hausman, A. (1981); “Exact Consumer’s Surplus and Deadweight Loss”, The American Economics Review, Vol. 71, No.4, pp. 662-672.
Hobjin, B. and D. Lagakos, (2003), “Inflation Inequality in the United State”, Federal Reserve Bank of New York Staff Reports, No.173.
Jensen, H. and J. Manrique, (1998) “Demand for Food Commodities by Income Groups in Indonesia”, Journal of Applied Economics, Vol. 30, pp. 491-501.
Jorgenson, D.T.; (1990); “Aggregate Consumer Behavior and Measurement of Social Welfare”, Econometrica, Vol. 58, No. 5, pp. 1007-1040.
McKenzie and I. Pearce; (1979); “Exact Measures of Welfare and Cost of Living”,Review of Economic Studies, Vol. 43, pp. 465-468.
Muellbauer, J.; (1974); “Price and in equality: The United Kingdom Experience”, The Economic Journal, Vol.84, pp.33-55.
Park, R.W; (1969); “System of Demand Equation: an Empirical Comparisons of Alternative Functional Forms”, Journal of Econometrica, Vol. 37, pp.629-50.
Slensnik, T.D.; (1998); “Empirical Approach to the Measurement of Welfare”, Journal of Economic Literature, Vol. XXXVI, pp. 2108-2165.
Vartia, Y.O.; (1983); “Efficient Methods of Measuring Welfare Change and Compensated Income in Terms of Ordinary Demand Function”, Journal of Econometrica, Vol. 51, No. 1, pp. 79-98.