بررسی عوامل اقتصادی تأثیر‌گذار بر حقوق مالکیت فکری: مقایسة کشورهای منتخب در حال توسعه و توسعه یافته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته اقتصاد

2 عضو هیئت علمی دانشگاه یزد

چکیده

نقش و اهمیت مفاهیمی چون " نوآوری" و"خلاقیت" در شکل‌گیری اقتصادهای دانش‌بنیان بر کسی پوشیده نیست. تحولات اخیر در دنیای اقتصاد نشان می‌دهد که در صورت عدم توجه به رشد نوآوری و خلاقیت، فاصلة کشورهای پیشرفته و در حال توسعه افزایش یافته و در صورت همراه شدن با تحولات علمی موفقیت توسعة پایدار تسریع می‌شود. از آنجایی که یکی از ابزارهای زمینه­ساز رشد خلاقیت و نوآوری در یک کشور حمایت از حقوق مالکیت فکری است، شناخت عوامل اقتصادی تأثیرگذار بر حقوق مالکیت فکری، به عنوان یکی از عوامل موثر بر حقوق مالکیت فکری، می­تواند به سیاست­گذاران این حوزه در راستای انتخاب سیاست­های مناسب کمک کند، بدین سبب این مقاله به دنبال بررسی و شناخت عوامل اقتصادی مؤثر بر حفاظت از حقوق مالکیت فکری است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که تولید ناخالص داخلی سرانه و عضویت در سازمان جهانی تجارت اثر مستقیم بر حقوق مالکیت فکری در هر دو نمونة کشورهای توسعه­یافته و در حال توسعه دارد. متغیر آموزش درکشورهای توسعه­یافته و متغیر درجة بازبودن تجاری در کشورهای در حال توسعه از جمله عوامل اثر­گذار بر حقوق مالکیت فکری به شمار می­رود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Economic factors affect on Intellectual Property Rights: Comparison of selected developing and developed countries

نویسندگان [English]

  • Reyhaneh Khani 1
  • Zahra Nasrollahi 2
1 M.A. Student of Economics, University of Yazd
2 Facluty Member, Yazd University
چکیده [English]

Importance of concepts like "innovation" and "creativity" in the formation of knowledge based economies is abvious. Recent developments in the world economy shows that in the absence of innovation and creativity growth, the gap between developed and developing countries enhanced but scientific developments accelerete the success of sustainable development. Since one of the tools of creativity and innovation growth in a country is intellectual property rights protection, Identification of economic factors impacting on intellectual property rights, as one of the factors that affect intellectual property rights, can help policy makers to select the appropriate policy in this area. Thus, this paper seeks to identify economic factors affecting the protection of intellectual property rights. The results suggest GDP per capita and membership in the WTO have direct impact on intellectual property rights, in both developed and developing countries . Education in developed and trade openness in developing countries, has direct impact on the intellectual property rights.

کلیدواژه‌ها [English]

  • intellectual property rights
  • GDP
  • World Trade Organization
  • panel data

مراجع

آذرنگ، عبدالحسین (1375)، آشنایی با چاپ ونشر، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
اسلاملوئیان، کریم، مریم شفیعی سروستانی و محبوبه جعفری (1389)، "بررسی اثر باز بودن تجاری بر متغیرهای کلان در اقتصاد ایران (1340-1386)"، فصلنامةپژوهش‌هایاقتصادیایران، سال چهاردهم، شمارة ۴۳ صفحات 21-1.
اشرف زاده، سید حمیدرضا و نادر مهرگان (1387) ، اقتصادسنجی پانل دیتا، مؤسسه تحقیقات تعاون دانشگاه تهران، چاپ اول، ص 138-  81.
آموزگار، مریم، (1389)، آثارعضویتایراندرسازمانتجارتجهانیدرخصوصحقمؤلف، پایان نامة دکتری دانشگاه تهران، ص 16-15.
بیدآباد، بیژن و فتحیه طبری (1387)، سازمان تجارت جهانی و الحاق ایران (پیش­نیازهای اصلاح ساختار اقتصاد ایران)، ویرایش دوم، تهران.
حسینی، میرعبدالله و تقی هومن (1386)، "مقایسة تطبیقی شاخص­های اقتصاد کلان بین‌الملل کشورهای عضو اکو در فرآیند منطقه‌گرایی"، مجلة دانش و توسعه، شمارة 20.
حبیبا، سعید (1389)، "امکان صدور ورقه اختراع فناوری زیستی و موافقت­نامه راجع به جنبه­های مرتبط با تجارت حقوق مالکیت معنوی )تریپس("، مجلة دانشکدةحقوقوعلومسیاسیدانشگاهتهران، شماره 60، ص79.
خداپرست مشهدی، مهدی ، سارا صمدی، "تأثیر حمایت از تأمین حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی"، فصلنامةاقتصادمقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دورة 6، شماره4، زمستان1388.
شرافت، امیر­حسین (1384)، اهمیت حقوق مالکیت فکری در توسعة پایدار، اطلاع رسانی و کتابداری (کتاب ماه کلیات)،  شمارة 99 و 100.
صادقی یارندی، سیف­اله و مسعود طارم­سری (1386)، فرهنگ توصیفی اصطلاحات تجارت بین­الملل و سازمان جهانی تجارت، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
گجراتی، دامور (1389)، مبانی اقتصادسنجی، ترجمة حمید ابریشمی، چ6، مؤسسة انتشارات دانشگاه تهران.
گودرزی، مهدی (1382)، بررسی وضعیت نظام مالکیت فکری ایران و ارائه راهکارهای بهبود آن در جهت توسعة تکنولوژیکی کشور، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة حسابداری و مدیریت، دانشگاه علامه طباطبایی.
مهدوی، ابوالقاسم و سجاد برخورداری (1387)، "حقوق مالکیت فکری و جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی (مورد ایران)"، مجلة دانش و توسعه، شمارة 24.
نوروزی،  علیرضا (1381)، حقوق مالکیت فکری، حق مؤلف و مالکیت صنعتی، تهران، نشر چاپار.
Arora, A. (1995), "Licensing Tacit Knowledge: Intellectual Property Rights and the Market for Know-How", Economics of Innovation and New Technology 4(1): 41–60.
Baltagi, Badi H. (2005), Econometric Analysis of Panel Data, Third Edition, New York: John Wiley and Sons
Chen, Y.& T.Puttitanun.(2005), "Intellectual Property Rights and Innovation in Developing Countries", Journal of Development Economics, 78(2): 474-493.
Chin, J.C., Grossman, G. (1990), "Intellectual property rights and North–South trade. In, The Political Economy of International Trade", Essays in Honor of Robert E. Baldwin. Blackwell.Cambridge, MA.
Deardorff, A.V. (1992), "Welfare Effects of Global Patent Protection", Economica, 59. 35– 51.
Eva. Gutierrez (2007), "the Geography and Determinants of Intellectual Property Rights", International Monetary Fund, Washington DC.
Foray, D. (2009) Technology Transfer in the TRIPS Age: The Need for New Types of Partnerships between the Least Developed and Most Advanced Economies. Geneva, International Centre for Trade and Sustainable Development.
Hodavnd, M. (2005), "Intellectual Property Rights and International License Agreements", in Tadbir. Vol. 158, pp. 36- 41 (in Persian).
International Property Rights Index 2010 Report Property Rights Alliance, Study Conducted by Anne Chandima Dedigama, 2009 Hernando de Soto Fellow. Availa in: www.InternationalPropertyRightsIndex.org
Kristie N.Briggs. (2007), Intellectual Property Rights and Development: A Longitudinal vs. Cross Sectional Study, University of North Carolina at Chapel Hill.
Kalande. C. (2002), "Intellectual Property Foreign Direct Investment and the Least Developed Countries", Journal of  World Intellectual Property; No. 5 (7), PP.11-128, 2002.
Maskus, K., (2000), "Intellectual Property Rights in the Global Economy", Institute for International Business, Washington DC
Park, W.G. & J.C.Ginarte. (1997), "Determinants of Patent Rights: A cross- National Study", Research Policy, 26: 283-301.
Park, W.G. (2008). "International Patent Protection: 1960-2005", Research Policy, 37: 761-766.
Sattar, A. & T. Mahmood, (2011), "Intellectual Propertygights and Economic Growth", Pakistan Economic and Social Review, Volume 49, No. 2 (Winter 2011), pp. 163-186.
Saberi Ansari, behzad (2002) "World Intellectual Property Organization", Foreign Office, Political Study, Tehran.
 WIPO, Agreement between the WIPO and the WTO and Agreement on Trade – Related Aspects of Intellectual Property Rights, Geneva, (1997), P. 15.
 WIPO, Agreement between the WIPO and the WTO and Agreement on Trade – Related Aspects of Intellectual Property Rights, Geneva, (1997), P. 10.
Yang, G., Maskus, K.E. (2001), "Intellectual Property Rights, Licensing, and Innovation in an Endogenous Product Cycle Model", Journal of International Economics, 53, 169–187.
اقتصاد و الگو سازی
دوره 3، شماره 11-12
اسفند 1391
صفحه 145-172

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار