تاثیر تغییر تقاضای نهایی بر تولید فرآورده‌های انرژی:رویکرد ضرایب فزاینده کلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعت آب و برق(شهید عباسپور)

2 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه سمنان

3 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

4 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه سمنان

چکیده

اوضاع کنونی اقتصاد نیازمند طراحی سیاست­های مناسب کنترلی تقاضا جهت دستیابی به اهداف سیاستی در فعالیت­های تولیدی مختلف است. از این رو، در این مقاله سعی شده تا با تمرکز بر فعالیت­های تولید فرآورده­های انرژی و با استفاده از الگوی داده-ستانده به محاسبة ضرایب فزایندة کلان با محاسبة ریشه­ها و بردارهای مشخصه (ویژه) پرداخته و سپس تغییرات فعالیت تولید فرآورده­های انرژی  و تغییرات تولید کل اندازه‌گیری شود. این روش این امکان را فراهم می­سازد که علاوه بر تعیین بخش­های مهم و تاثیر­گذار اقتصادی، مناسب‌ترین سیاست­های کنترل تقاضا به منظور دستیابی به بیشترین اثر­گذاری بر تولید شناسایی شود و بهترین سیاست (یا مجموعه­ای از سیاست­های) کنترلی تقاضا که منجر به بهبود تولید فعالیت مذکور و تولیدکل می­گردد، انتخاب شود.بدین منظور از جدول داده-ستانده سال 1380 بانک مرکزی برای شناسایی مناسب‌ترین سیاست‌های کنترلی تقاضا برای فعالیت‌های تولید فرآورده‌های انرژی ایران با محاسبة ضرایب فزایندة کلان استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که سیاست کنترلی مربوط به سیاست حداکثرکنندة تولید کل اقتصاد، یک سیاست مسلط برای افزایش تولید است و ترکیب دو سیاست کنترلی مربوط به سیاست حداکثر کنندة تولید کل اقتصاد و سیاست کنترلی مربوط به سیاست حداکثر کنندة تولید بخش فرآورده‌های انرژی به ترتیب با ضرایب عددی 4/0 و 6/0 بیشترین تأثیرگذاری را بر افزایش فعالیت‌های تولید فرآورده‌های انرژی اقتصاد ایران دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Final Demand Impact on Energy Product Activity: A Macro Multiplier

نویسندگان [English]

  • Reza Mohseni 1
  • Saeede Akbarzadeh Tabrik 2
  • Mohammad Node Farahani 3
  • Akram Charmgar 4
1 Power and Water University of Technology, Faculty member
2 M.A. in Economics
3 M.A. in Economics
4 M.A. Student in Economics
چکیده [English]

The current economic situation requires appropriate policies designed to control the demand for policy purposes in different productive activities. Therefore, this study has tried to focus on the energy product activity and input-output model, macro multiplier through Eigen value has been counted. Then measure the activity change energy production and total production changes, the policy objectives and are calculated. This method makes it possible that in addition to, we can identify appropriate demand management policies in order to achieve the greatest possible impact on producers and choose the best policy (or set of policies) to control the activities of production and demand, leading to improved total production. Therefor, input-output table of SCI in 1380 has been used (final) to identifie for energy product activities through MM approach. The results show that the control policy to a policy of maximizing production economics, a master policy to increase the production and combined control policy to the policy maximizing total output of the economy. Policy control related to politics maximizing production of petroleum products have greatest influence on increasing activities produce energy economy of Iran with coefficients of each 0.4 and 0.6, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Energy Product
  • IO Model
  • Eigen Values
  • Eigen Vectors
  • Macro Multiplier
آماده، حمید، قاضی، مرتضی و عباسی فر، زهره (1388)،"بررسی رابطه مصرف انرژی و رشد اقتصادی و اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران"، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره86، 1-38.
احمدوند، محمدرحیم، اسلامی، سیف اله، اشرفی، یکتا وعباسی، اقبال(1386)،" برآورداثر افزایش قیمت حامل­های انرژی بر نرخ تورم و هزینه خانوارهای کشور با استفاده از مدل داده-ستانده"، مجله اقتصادی،شماره 75و76،5-78.
احمدوند، محمد رحیم و جلیل پیران، حسین(1385)،" کاربرد مدل داده-ستانده در تحلیل وابستگی بین بخشی کشاورزی وانرژی"، مجله اقتصادی، شماره 63 و64، 5-16.
بانویی، علی اصغر، محمد جلوداری ممقانی، ، سید ایمان آزاد (1388)،" به کارگیری روش بردار ویژه در سنجش پیوندهای پسین و پیشین بخش­های اقتصادی"، فصلنامة پژوهش­های اقتصادی ایران، شمارة 41.
بانویی، علی اصغر ، مجتبی محققی (1386)،" بررسی کمی رابطه بین بلوک انرژی و بلوک اطلاعات در قالب الگوی داده-ستانده:تجربه ایران وهند"، فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی ایران، شمارة33، 53-73.
بهبودی، داوود وبرقی گلعذانی، اسماعیل(1387)،"اثرات زیست محیطی مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران"، فصلنامه اقتصاد مقداری(بررسی‌های اقتصادی سابق)، شماره4، 35-53.
بهبودی، داوود، متفکرآزاد، محمد علی وخلیل پور، افشین(1385)،" بررسی رابطه تقاضای نهایی و واسطه‌ای انرزی با رشد اقتصادی در ایران در دوره(1346-1383) "، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، شماره 22،13-36.
بهبودی، داوود، محمد زاده، پرویزوجبرائیلی، سودا(1388)،"بررسی رابطه مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته"، فصل نامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره 23،1-21.
توفیق، فیروز(1371)، تحلیل داده-ستانده در ایران و کاربردهای آن در سنجش، پیش­بینی و برنامه­ریزی.
جعفری صمیمی، احمد، اثنی عشری، ابوالقاسم ومحنت فر، یوسف(1384)،" بررسی اثرات اقتصادییارانه بنزین بر رشد اقتصادی در ایران:یک تحلیل تجربی(1350-1381)"، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 19، 11-44.  
جهانگرد، اسفندیار(1384)،"تاثیر افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر هزینه تولید و بودجه خانوارهای شهری وروستایی"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 7، 2-45.
جهانگرد، اسفندیار و ، حبیبه منصوری (1388)،" تاثیر تقاضای نهایی بر تولید فعالیت­های اطلاعات و ارتباطات ایران: رویکرد ضرایب فزاینده با ریشه­های مشخصه "، فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 39، 1-28.
سهیلی،کیومرث(1382)،" بررسی تطبیقی مدل‌های تقاضای انرژی"،فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)،شماره 17، 159-194.
سیرل، شیل(1369)، جبر ماتریس­ها برای علوم زیستی و کاربردهای آماری آن، مترجم: جلال داودزاده، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
شاکری، عباس(1387)، نظریه­ها و سیاست­های اقتصاد کلان، پارس نویسا، تهران، ج 1.
شکیبایی، علیرضا واحمد لو، مجید(1386)، "بررسی اثر مصرف حامل‌های انرژی بر رشد زیر بخش‌های اقتصادی در ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید با هنر کرمان.
عباسی نژاد،حسین(1385)،" تحلیل اثر افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی بر بخش‌های اقتصادی با استفاده از جدول داده-ستانده "، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 38، 1-25.
فطرس، حسن ونسرین دوست، میثم(1388)، "بررسی رابطه آلودگی هوا،آلودگی آب، مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران"، فصل نامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره 21، 113-135.
مولوی، رضا(1374)، نظریه و مسایل ماتریس­ها و کاربرد ماتریس­ها در روش­های عددی، میلاد، تهران.
مرکز آمار ایران، جدول داده ستانده سال1380.   
نجارزاده، رضا وعباس محسن، اعظم(1383)،" رابطه بین مصرف حامل‌های انرژی و رشد بخش‌های اقصادی در ایران "، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره2،61 -80 .
 
A. Hainoun, M.K. Seif-Eldin, S. Almoustafa;(2006), "Analysis of the Syrian long-term energy and electricity demand projection using the end-use methodology", Energy Policy, 34:1958-1970
Ciaschini, Maurizio and Claudio Socci (2007a),"Final Demand Impact on Output: A MacroMultiplier Approach",  Journal of Policy Modeling, 29, 115-132.
Ciaschini, Maurizio and Claudio Socci;(2007b),"A Convenient Multi Sectoral Policy Control for ICT in the USA Economy",16th International Conference on Input-Output Techniques, Istanbul, turkey.
Ciaschini, Maurizio and Rosita pretaroli and Claudio Socci;(2009),"Balance, Manhattan Norm and  Euclidean Distance of Industrial Policies for the USA", 17thInternational Conference in Sao Paul Brazil,1-19.
E.Miller, Roland & Peter D.blair;(1985),"Input-output analysis",ISBN:0-13-466715-8.
Site of :UNITED NATIONS , STATISTICS
François Lescaroux;(2011),"Dynamics of final sectoral energy demand and aggregate energy intensity", Energy Policy, 39: 66-82
Roger Fouquet, Peter Pearson, David Hawdon, Colin Robinson, Paul Stevens, (1997), "The future of UK final user energy demand", Energy Policy, 25:231-240.
Tiina Koljonen, Antti Lehtilä, (2012),"Economic impacts and challenges of China’s petroleum industry: An input–output analysis",Energy Economics, 2905-2911.