بررسی الگوی تخصیصی مخارج مصرفی خانوارهای شهری در ایران (رویکرد سیستم تقاضای دیفرانسیلی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه ایلام

چکیده

در مطالعات کاربردی  علاوه بر تقاضای سیستمی غیر دیفرانسیلی، مجموعه‌ای از توابع سیستمی دیفرانسیلی نیز وجود دارند که از آنها برای بررسی نحوة تخصیص بودجة خانوار در سبد کالاهای مصرفی استفاده می‌شود. این نوع توابع از تابع مطلوبیت خاصی استخراج نمی‌شوند بلکه براساس نظریة تقاضا به گونه‌ای طراحی شده‌اند که اگر محدودیت‌های نظری تقاضا بر آنها  اعمال شوند یک سیستم کامل از معادلات تقاضا به وجود خواهد آمد. در این مقاله با معرفی انواع رویکردهای تابع تقاضای دیفرانسیلی، تلاش شده با اعمال قیود کلاسیک تقاضا، ارزیابی از الگوی تخصیصی خانوارهای ایرانی ارایة گردد. یافته‌های این پژوهش مؤید آن است که در سال 1387 گروه مربوط به" حمل و نقل" دارای کشش قیمتی 76/0- بوده که در بین کشش‌های قیمتی گروه‌های مختلف، بیشترین واکنش را نشان می‌دهد. پس از آن کشش قیمتی خوراک بالا بوده و تقریباً 62/0- است. همچنین کشش درآمدی مسکن بر مبنای مدل رتردام برابر 44/0 است، یعنی آنکه این گروه کالایی به عنوان یک گروه کالایی ضروری بین خانوارهای ایرانی شناخته می‌شود و با افزایش ده درصد مخارج خانوارهای شهری، مخارج مصرفی گروه مسکن 4/4 درصد افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of Allocation System in Urban Household Budget (Differential System Demand Approach)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Nabi Shahiki Tash 1
  • Bagher Darvishi 2
1 Sistan and Baluchestan University, Faculty member
2 Ilam University, Faculty member
چکیده [English]

This Study investigates consumer demand for goods and survey allocation system in Iran. A complete system demand equation describes how total consumer resources are being allocated over various uses. The allocation is modified in response to changes in the structure of prices. In order to study the response of demand for goods to prices and total expenditure, many differential demand system have been estimated (CBS, NBR, AIDS and Rotterdam).
Statistical measures indicated that Rotterdam is the best model in comparison with other models (CBS, NBR and AIDS).In this study calculated elasticities from the Rotterdam model with both homogeneity and symmetry assumptions have been used. The result of this paper shows that the expenditure elasticity of “Eating group” is greater than one, and expenditure elasticity of “House group” lesser than one. In other word , the result indicates that, “Eating group” is luxury good and “House group” is necessity good.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allocation System
  • Differential Demand System
  • CBS
  • NBR
  • AIDS and Rotterdam
خسروی نژاد، علی اکبر (1376)، برآورد سیستم مخارج خطی و تحلیل رفاهی خانوارهای شهری، مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
قنبری، علی (1372)، برآورد عرضه و تقاضای گوشت،پایان نامة دانشکدة اقتصاد دانشگاه تهران، 1372.
سپه وند، حامد (1383)، برآورد سیستم مخارج خطی در ایران، پایان‌نامة دانشکدة اقتصاد علامه طباطبایی.
Barten , A. “ Evidence on the Slutsky Conditions for Demand Equations” The Review of Economics and Statistics, Vol. 49, No. 1. (Feb., 1967), pp. 77-84.                       
Chalfant, A. “A Globally Flexible, Almost Ideal Demand System”, Journal of Business & Economic Statistics, Vol. 5, No. 2. (Apr., 1987), pp. 233-242.
Deaton, A., and J. Muellbauer. “An Almost Ideal Demand System.” The American Economic Review 70, no. 3(1980): 312-326.
Dean C. Mountain, The Rotterdam Model: An Approximation in Variable Space, Econometrica, Vol. 56, No. 2. (Mar., 1988), pp. 477-484.
Evans, L. “On the Restrictive Nature of Constant Elasticity Demand Functions.” International Economic Review 35, no. 4(1994): 1015-1018.
Green; R. Julian M. Alston“Elasticities in AIDS Models”American Journal of Agricultural    Economics, Vol. 72, No. 2. (May, 1990), pp. 442-445.
Kenneth W. Clements; E. Antony Selvanathan, “The Rotterdam Demand Model and Its Application in Marketing”, Marketing Science, Vol. 7, No. 1. (Winter, 1988), pp. 60-75.
Manser, M. “Elasticities of Demand for Food:  An Analysis Using Nonadditive Utility Function Allowing for Habit Formation.” Southern Economic Journal 43, no. 1(1976): 879-891.
William A. Barnett, “Theoretical Foundations for the Rotterdam Model”, The Review of Economic Studies, Vol. 46, No. 1. (Jan., 1979), pp. 109-130.