بررسی رابطه بین نرخ بهره و نرخ تورم در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در نظریات اقتصادی رابطة تنگاتنگی بین نرخ بهره و نرخ تورم حاکم است. طی سال‌های اخیر نیز یکی از سیاست­های مطرح، کاهش نرخ سود علی‌الحساب بانکی با هدف کاهش تورم، افزایش سرمایه‌گذاری و در نتیجه کاهش بیکاری در کشور بوده است.در این پژوهش، به بررسی رابطة فوق در اقتصاد ایران برای دوره زمانی 1388-1339 پرداخته شده است. بدین منظور ابتدا سهم هزینه­های مالی به عنوان یکی از هزینه­های تولید برای شرکت­های فعال در بازار بورس سهام ایران محاسبه و نشان داده شد که در حدود 50-15 درصد از هزینه­های تولید را هزینه­های مالی تشکیل می­دهند، همچنین سهم هزینه­های مالی در تولید ناخالص داخلی برآورد شد که این سهم در حدود 38-33 درصد GDP بود. سپس به منظور بررسی رابطة علیت بین این دو متغیر از روش «جوهانسون-جوسیلیوس و تصحیح خطا » استفاده شد و این نتیجه به دست آمد که رابطة علّی بین این دو متغیر در ایران از نرخ سود علی‌الحساب تسهیلات بانکی به نرخ تورم به صورت یک طرفه است و در نتیجه با توجه به سهم بالای هزینه­های مالی در هزینه­های بنگاه‌ها می­توان با کاهش نرخ سود علی الحساب تسهیلات بانکی، نرخ تورم (ناشی از آن) را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of Relationship between Interest Rate and Inflation in Iran

نویسندگان [English]

  • Parviz Davoodi 1
  • Mahdi Zolghadri 2
1 Department of Economics,Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti university
2 M.A. in Economics
چکیده [English]

In the economic theory, there is a strong relationship between interest rates and inflation. During recent years, some of most prominent policies has been proposed to reduce the indicative profit rates in the banks with an intention to curb the prevailing inflation, enhance investment and finally the employment in the country.
In this research, the share of financial costs was calculated as one of the production costs for active companies in Iran's stock market. It was shown that financial costs are approximately 15-50 percent of production costs. The financial costs share in the GDP was estimated about 33-38 percent of GDP.
This paper employs Johansen-Juselius and Error-Correction Models to investigate the existence of a long-run relationship and the causality between two mentioned variables. They illustrate that the causality is from interest rate to inflation rate. Due to high proportion of financial costs in the costs of firms, interest rates can be reduced to decrease inflation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interest Rate
  • Inflation
  • Financial Cost
  • Fisher Effect

مراجع

بیدآباد، بیژن (1384)، «اثر کاهش نرخ بهرة تسهیلات بانکی بر اقتصاد ایران (شبیه سازی الگوی اقتصاد سنجی کلان ایران)»، مجلة بانک و اقتصاد، شمارة 58.
تجلی، سید آیت الله، صمد عزیزنژاد، آرش میرشمسی (1389)، آثار کاهش نرخ سود بانکی بر تورم، اشتغال و سرمایه‌گذاری، تهران، مجلس شورای اسلامی، مرکز پژوهش‌ها.
خیر اندیش، الهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ (1388)، اثر تغییر نرخ سود سپرده‌های بانکی بر متغیرهای کلان اقتصادی به روش پویای سیستمی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد ، دانشگاه شهید بهشتی.
فیشر، استانلی و رودریگر دورنبوش (1371)، اقتصادکلان، ترجمة محمد حسین تیزهوش تابان، تهران، سروش.
مهرگان، نادر، مرتضی عزتی، حسین اصغرپور (١٣٨۵)، «بررسی رابطة علی بین نرخ بهره و تورم با استفاده از داده های تابلویی»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال ششم، شمارة سوم پاییز.
نوفرستی، محمد (1378)، ریشة واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی، تهران، مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
Choudhry, A (1997), "Cointegration Analysis of the Inverted Fisher Effect: Evidence from Belgium, France and Germany". Applied Economics Letters. 4, 257-260.
Darby, Micheal, R. (1975), "The Financial and Tax Effect of Monetary Policy on Interest Rates." Economic Inquiry, 14, 260-74.
Fisher, Irving (1930), The Theory of Interest. New York: A, M, Kelly.
Ghazali, N.A. and Ramlee, S. (2003), "A Long Memory Test of the Long-run Fisher Effect in the G7 Countries", Applied Financial Economics, 13, 10:763-769.
Jorgensen, J.J. and Terra, P.R.S. (2003), The Fisher Hypothesis IN A VAR Framework: Evidence From Advanced and Emerging Markets, Conference Paper, Helsinki: European Financial Management Association. Annual Meetings, 25-28 June.
Karni, Edi. (1972),"Inflation and Real Interest Rate: A Long Run Term Analysis." Journal of Political Economy, 80, 365-74.
Lee, King Fuei (2008), "An Empirical Study of the Fisher Effect and the Dynamic Relation between Nominal Interest Rate and Inflation in Singapore" MPRA Paper, No. 12383.
Mundell, Robert, A. (1963), "Inflation and Real Interest", Journal of Political Economy, 71, 280-83.
Salah A. Nusair (2010), Non-linear Co-integration between Nominal Interest Rates and Inflation: An Examination of the Fisher Hypothesis for Asian Countries, P, 143-159.
Tanzi, Vito (1980), "Inflationary Expectation, Economic Activity, Taxes, and Interest rates", The American Economic Review, 70, 12-21.
Wesso, G.R., (2000). "Long-term Yield Bonds and Future Inflation in South Africa: A Vector Error-correction Analysis". Quarterly Bulletin. Pretoria: South African Reserve Bank. June.
اقتصاد و الگو سازی
دوره 2، شماره 8-7
اسفند 1390
صفحه 1-25

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار