بهرة پولی (ربا) و بحران مالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

بحران‌های مالی متعدد یک قرن گذشته در مناطق مختلف جغرافیایی، این اندیشه را تقویت کرده که بحران و عدم تعادل‌ بازارها، مشخصة ذاتی نظام اقتصاد سرمایه‌داری است. در این مقاله، تلاش شده تا با بررسی روند تحولات بازارهای مالی، به ویژه طی سه دهة اخیر،‌ نشان داده شود که چگونه وجود نرخ بهره در نظام سرمایه‌داری به مثابه خط گسلی در سیستم اقتصادی، هارمونی بخش حقیقی و بخش مالی را مختل می‌کند.
نتایج این بررسی با استفاده از آمار و اطلاعات فصلی بازارهای مالی و حقیقی اقتصاد امریکا طی دورة زمانی 2009-1993، نشان می‏دهد که وجود ربا و افزایش آن در نظام اقتصادی، باعث گسترش بازار پول می‏شود که پیامد آن، ایجاد جدایی بین ارزش‏های اسمی بخش مالی و ارزش‏های واقعی آنها در بخش حقیقی اقتصاد است. با بروز این انفکاک و شدت گرفتن آن، حباب‏های قیمتی شکل می‏گیرد. در این مقطع، تلاش عوامل اقتصادی برای کسب سودهای آسان از حباب‏های ایجاد شده، از یک طرف افزایش استقراض و گسترش حجم بازار پول را به همراه دارد که باعث کاهش سهم بخش حقیقی اقتصاد از منابع پولی و در نتیجه کاهش رشد تولید و اشتغال می‏شود. از طرف دیگر، فعالیت‏های سفته بازی، باعث متورم‏تر شدن حباب‏های قیمتی می‏شوند که نتیجة آن جدایی بیش از پیش بخش مالی از بخش حقیقی اقتصاد است. لیکن هر حبابی سرانجام با واقعیت حقیقی اقتصاد مواجه می‏شود و سقوط قیمت و بروز بحران مالی را به همراه دارد. به عبارت دیگر پیامد بیشتر شدن انفکاک، شکنندگی نظام اقتصادی و نابودی تریلیون‌‏ها دلار از ارزش موهومی دارایی‌های مالی است که در طی دوران قبل خلق شده بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Usury (Riba) and Financial Crisis

نویسندگان [English]

  • Parviz Davoodi 1
  • Mehdi Hadian 2
1 Department of Economics,Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti university
2 Ph.D. student
چکیده [English]

Several Financial crises which have occurred in different geographical areas during the past century have reinforced the notion that crises and market imbalances are inherent characteristics of capitalism. By surveying the transitions of financial markets especially during the last three decades, it has been clarified that the existence of interest rate can be considered as a fault line in the economic system and will disrupt the harmony between the real and financial sectors.
Based on quarterly information in the real and financial markets of the United States of America during 1993-2009, the result of this study shows that the presence of usury and its growth in an economic system will expand the debt markets which cause the separation between nominal values in financial markets and their intrinsic values in the real sector of economy. With the emergence and increase of this separation the asset price bubbles are created. At this point, the greed of economic agents to take advantage of easily profitable opportunities, which have been available due to price bubbles, will increase the borrowing and, therefore, expand the debt markets. Consequently, the amount of monetary resources for the real sector will be decreased and, therefore, the economic growth and employment will be hindered. Moreover, during this process, speculation activities will inflate price bubble excessively and cause more separation between real sector and financial sector. However, every bubble will eventually meet the actuality of real economy. In other words, the consequence of separation and its increase is fragility of economic system and the annihilation of trillions of artificial wealth which were created during the past period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interest Rate
  • Borrowing
  • Separation
  • Price Bubbles
  • financial crisis
داودی، پرویز و مهدی هادیان (1389)، «بحران مالی و انفکاک بازارها»، فصلنامة اقتصاد، شمارة 4، ص 22-1.
دفتر همکاری‌ حوزه‌ و دانشگاه،  (1374)، پول در‌ اقتصاد‌ اسلامی، سمت، تهران‌.
 
AEI, American Enterprise Institute (Sep2008), “The Last Trillion Dollar Commitment”, (http://www.aei.org/publications/pubID.28704/pub_detail.asp).
Bank for International Settlements (BIS), ( December 2009), BIS Quarterly Review.
Bordo, M., B. Eichengreen, D. Klingebiel and M. Martinez-Peria (2001). “Is the Crisis Problem Growing More Severe?”, Economic Policy, April 2001, 53-82.
Buffett, W. (Mar 2008), “Derivatives: the New 'Ticking Bomb”, (http://www.marketwatch.com/story/derivatives-are-the-new-ticking-time-bomb).
Calvo, A. Guillermo (1998), “Capital Flows and Capital-Market Crises”, Journal of Applied Economics, Vol. I, No. 1 (Nov. 1998), 35-54.
Chang, B.S. and Lai, T.W. (1997), “An Investigation of Co-integration and Causality Between Energy Consumption and Economic Activity in Taiwan”. Energy Economics, No.19, PP.435-444.
CNN (May 2009), “Fortune-The $4 Trillion Housing Headache”, (http://money.cnn.com/2009/05/27/news/mortgage.overhang.fortune/index.htm).
Colander, David & Hans Föllmer & Armin Haas & Michael Goldberg & Katarina Juselius & Alan Kirman & Thomas Lux & Brigitte Sloth(2009), "The Financial Crisis and the Systemic Failure of Academic Economics," Kiel Working Papers 1489, Kiel Institute for the World Economy.
Economist(2008-10-30),"The End of the Affair", (http://www.economist.com/world/unitedstates/displaystory.cfm?story_id=12637090).
Federal Reserve Statistical Release, (http://www.federalreserve.gov/releases/statisticsdata.htm).
Granger, C.W.J. (1988), “Some Recent Development in a Concept of Causality”, Journal of Econometrics, No. 39, PP.199-211.
Greenspan and Kennedy Report (2007), “Sources and Uses of Equity Extracted from Homes”, Finance and Economics Discussion Series, Divisions of Research & Statistics and Monetary Affairs, Federal Reserve Board, Washington, D.C.
Keynes, John Maynard (1936), “The General Theory of Employment, Interest and Money”, Col Choat colc@gutenberg.net.au, February 2003.
Masih, A.M.M. and R. Masih (1997), “On the Temporal Causal Relationship between Energy Consumption, Real Income Prices: Some New Evidence from Asian Energy Dependent NICs based on Multivariate Cointegration Approach”, Journal of Policy Modeling, No.19(4), PP. 417-440.
MBA, Mortgage Bankers Association (Sep 2009), “Delinquencies Continue to Climb in Latest MBA National Delinquency Survey”, (http://www.mbaa.org/NewsandMedia/PressCenter/71112.htm).
Pesaran, M.H., Shin, Y. and Smith, R.J. (1996). “Testing for the Existence of a Long Run Relationship”. Cambridge Working Paper in Economics, No. 9622, Department of Applied Economics, University of Cambridge.
Pesaran, M.H., Shin, Y., Smith, R.J. (2001) “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”; Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
Reinhart, C., and K. Rogoff (2008). “This Time is Different: A Panomaric View of Eight Centuries of Financial Crises”, NBER Working Paper 13882.
UNCTAD, 2009, “The Global Economic Crisis: Systemic Failures and Multilateral Remedies”, Report by the UNCTAD Secretariat Task Force on Systemic Issues and Economic Cooperation, New Young, Geneva.
Wolff, D. Rivhard, (2009), “Capitalism in Crisis, Government Impotent”, http://mrzine.monthlyreview.org/2009/index070809.html
www.bea.gov
www.marketwatch.com