بررسی تأثیر سرمایة انسانی بر بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع متوسط و بزرگ ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز

2 کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی دانشگاه تبریز

چکیده

همة
کشورها ارتقای بهره­وری را به­عنوان یکی از راهکارهای مهم تأمین رشد اقتصادی و
افزایش رقابت­پذیری صنایع، مورد توجه قرار داده‌اند، طوری­که کشورهای صنعتی و
توسعه­یافته، بخش چشمگیری از رشد تولید خود را از این طریق به­دست آورده­اند. در
این مقاله، تأثیر سرمایة انسانی بر بهره­وری کل عوامل تولید در صنایع متوسط و بزرگ
ایران طی دورة زمانی 1374 الی 1386 بررسی شده است. بدین منظور ابتدا با استفاده از
نرم افزار
DEAP ، شاخص مالم­کوئیست (به­عنوان شاخصی برای بهره­وری کل عوامل)، تغییرات
کارایی ناشی از مدیریت، و از مقیاس و تغییرات فناوری برای صنایع متوسط و بزرگ کشور
محاسبه شده، سپس با استفاده از روش پانل پویا (روش
AB) به تحلیل تغییرات شاخص مالم‌کوئیست در ارتباط با تغییرات کارایی
ناشی از مدیریت، تغییرات کارایی ناشی از مقیاس و تغییرات تکنولوژی پرداخته شده
است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که تغییرات بهره­وری صنایع متوسط و بزرگ کشور
طی دورة مورد بررسی بیشتر متاثر از بهبود کارایی فناوری و بهبود کارایی ناشی از
مدیریت به عنوان سرمایة انسانی بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Human Capital on Total Factor Productivity in Iran’s Medium and Large Industries

نویسندگان [English]

  • Parviz MohammadZadeh 1
  • Fakhri Sadat Mohseni Zonouzi 2
  • GholamHossein Rahnomay Gharamaleki 2
1 Tabriz University, Faculty Member
2 MA in Economics
چکیده [English]

Productivity improvement as one of the important strategies of ensuring economic growth and increasing competitiveness of industries is considered by all countries. So that industrial and developing countries have obtained a considerable part of their production growth in this way. In this study, the effect of human capital on total factor productivity of Iranian medium and large industries is investigated over the period of 1995-2007. First Malmquist TFP index, management efficiency changes, scale efficiency changes and technological changes were measured for the industry using DEAP software. Then Malmquist index changes in relation to management efficiency changes, scale efficiency changes and technological changes have been analyzed using dynamic panel methods (method AB). Research findings suggest that changes in productivity of medium and large industries have been most affected by the performance improvement, and technological and management changes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human capital
  • Total Factor Productivity
  • Malmquist Index
  • Dynamic Panel
  • Iranian Medium and Large Industries
آذربایجانی، کریم (1368)، اندازه­گیری و تجزیه و تحلیل بهره­وری صنایع کشور، طرح تحقیقاتی سازمان برنامه و بودجه استان اصفهان.
احمدی شادمهری، محمدطاهر؛ علی‌اکبر ناجی میدانی و فرشته جندقی میبدی (1389)، «روش همگرایی آزمون باند، تعامل بین سرمایه انسانی و بهره­وری کل عوامل تولید در ایران»، فصلنامة پژوهش‌های رشد و توسعة اقتصادی، سال1، شمارة 1، ص59-31.
 اسماعیلی­عزت، حمید (1390)، بررسی رابطة کارایی و بهره­وری در صنایع کارخانه­ای ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکدة اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی.
امامی میبدی، علی (1384)، اصول اندازه­گیری کارایی و بهره­وری، مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران.
امامی میبدی، علی؛ موسی خوشکلام خسروشاهی؛ روح­الله مهدوی (1388)، «تأثیر سرمایه انسانی بر بهره­وری کل عوامل تولید بخش صنعت استان آذربایجان­شرقی»، فصلنامة پژوهش­های اقتصادی ایران، سال 13، شمارة 41، ص 106-79.
ایزدی، زهرا (1388)، اندازه­گیری کارایی فنی و بهره­وری پالایشگاه­های نفت ایران به­روش تحلیل پوششی داده­ها، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی.
پورکاظمی، محمدحسین؛ سیدحسن غضنفری (1384)، «ارزیابی کارایی کاخانجات قند کشور به روش تحلیل پوششی داده­ها»، پژوهش­­های اقتصادی ایران، سال 7، شمارة 22، ص90-69.
جعفری مهر، اسماعیل (1387)، «بررسی طرح تحول اقتصادی: بهره­وری پایین پاشنه آشیل اقتصاد ایران»، گزارش، سال 17، شمارة 202، ص13-11.
زارع، ابراهیم؛ امیرحسین چیذری؛ غلامرضا پیکانی (1387)، «کاربرد روش تحلیل فراگیر داده­ها در تحلیل رشد بهره­وری کل عوامل تولید در زراعت پنبه ایران»، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال 12، شمارة 43، ص236-227.
زراء­نژاد، منصور، الهه انصاری (1386)، «اندازه­گیری بهره­وری صنایع در صنایع بزرگ استان خوزستان»، فصلنامة بررسی­های اقتصادی، سال 4، شماره 4، ص26-1.
سایت دیوان عدالت اداری (http://www.divan-edalat.ir)
سایت مرکز آمار ایران (http://amar.sci.org.ir/)
سایت وزارت صنایع و معادن ایران (http://www.mim.gov.ir/)
سبحانی، حسن؛ حمید عزیز محمدلو (1387)، «تحلیل مقایسه­ای بهره­وری عوامل تولید در زیر بخش­های صنایع بزرگ ایران»، تحقیقات اقتصادی، سال 82، ص119-87.
طلوعی اشلقی، عباس؛ سیدمحمد حسینی خضری (1386)، «ارزیابی کارایی واحدهای خرید شرکت­های گاز استانی: روش تحلیل پوششی داده­ها»، نشریة فنی شرکت گاز، شمارة 38، ص27-23.
طیبی، سیدکمیل؛ مصطفی عمادزاده و آزیتا شیخ­بهایی (1387)، «تأثیر صادرات صنعتی و سرمایة انسانی بر بهره­وری عوامل تولید و رشد اقتصادی در کشورهای OIC»، فصلنامة اقتصاد مقداری، سال 5، شمارة 2، صفحات 106-85.
عاقلی کهنه­شهری، لطفعلی (1385)، «برآورد تابع تولید معادن کشور»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال 6، شماره 1، ص50-33.
علیرضایی، محمدرضا؛ محسن افشاریان؛ بیتا آنالویی (1386)، «محاسبة رشد بهره­وری کل عوامل به کمک مدل­های ناپارامتری تحلیل پوششی داده­ها؛ با یک مطالعة موردی در صنعت برق»، تحقیقات اقتصادی، شمارة 78، ص206-177.
علیمرادی، محمد (1390)، تحلیل کارایی و بهره­وری درصنایع کارخانه­ای ایران (طی سال‌های 83-1374)، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی.
غفارزاده خسروشاهی، فرزانه (1385)، بررسی عوامل مؤثر بر هزینه­های R&D در صنایع ایران، پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.
مقیمی، فرشاد و غلامرضا جلالی (1386)، «اندازه­گیری شاخص بهره­وری کل عوامل تولید در سطح بنگاه­های اقتصادی»، بررسی­های بازرگانی، سال 27، ص50-39.
موسوی ایلیایی، معصومه (1382)، جایگاه سرمایة انسانی در بخش صنعت استان آذربایجان شرقی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.
مولایی، محمد (1384)، «بررسی و مقایسه بهره­وری گروه­های مختلف صنعتی کوچک و بزرگ ایران»، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال 7، شماره 22، ص176-157.
همت­جو، علی (1382)، اندازه­گیری بهره­وری صنایع استان آذربایجان­شرقی و آنالیز عوامل مؤثر بر آن، طرح تحقیقاتی سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان آذربایجان شرقی، تبریز.
Apergis, N. (2007), "Technology, Human Capital and Productivity Growth: Should We Care about Threshold Effects? Evidence from a Panel of EU Industries", Working Paper Series.
Bronzini, R. and Piselli, P. (2009), "Determinants of Long Run Regional Productivity with Geographical Spillover: The Role of R&D, Human Capital and Public Infrastructure". Regional Science and Urban Economics, 39 (2): 187-199.
Kumar, A., and Kober, B., (2012), “Urbanization, human capital, and cross-country productivity differences”, Economics Letters, 117 (1): 14–17.
Lall, P., Featherstone, A.M. and Norman, D.W., (2002), "Productivity growth in the Western Hemisphere (1978-94): The Caribbean in Perspective", J. Prod. Anal, 18: 213-231.
Lee, Chien-Chiang, Chiu, Y-B., and Sun, Chia-Hung (2010), "Determinants of long run regional productivity with geographical spillover: The role of R&D, human capital and public infrastructure", Regional Science and Urban Economics, 39 (2): 187-199.
Managi, Sh. and Ranjan Jena, P. (2007), "Productivity and Environment in India", Economics Bulletin, 17 (1): 1-14.
Moudos, J.; Pastor, J.M. and Serrano, L. (2003), "Human Capital in OECD Countries: Technical Change, Efficiency and Productivity", International Review of Applied Economics, 17 (4): 419-435.
Nelson, R. and Phelps, E. (1996), "Investment in Human, Technological Diffusion and Economic Growth", American Economic Review, 56: 69-75.
Prados de la Escosura, L.; Rosés, J.R. (2010), "Human capital and economic growth in Spain, 1850–2000". Working paper. orff.uc3m.es/bitstream/ 10016/ 11142/.../ human_roses_EEH_2010.pd
Romer, P.M. (1990), "Endogenous Technological Change", Journal of Political Economy, 98(5): S71-S102.
Schultz, T.W (1961), "Investment in human capital". American Economic Review, 51(1): 1-17.
Senturk, S. (2010), Total Factor Productivity Growth in Turkish Manufacturing Industries: A Malmquist Productivity Index Approach, Master of Science Thesis, School of Architecture and the Built Environment.
Väisänen, J.; Kujansivu, P.; and Lönnqvist, A. (2007), "Effects of Intellectual Capital Investments on Productivity and Profitability", Int. J. Learning and Intellectual Capital, 4 (4): 377-391.
WEI, Z., HAO, R. (2011), "The Role of Human Capital in China's Total Factor Productivity Growth: A Cross Province Analysis", Developing Economies, 49 (1): 1-35.